Nhật Bản lập đường dây nóng tiếp nhận thông tin về tiêu cực, tham nhũng liên quan đến các dự án ODA

Ngày 10-2, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng đã có buổi làm việc với đại diện Đại sứ quán Nhật Bản, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải cùng đại diện Lãnh đạo Cục Chống tham nhũng, Vụ I, Thanh tra Chính phủ trao đổi một số giải pháp phòng, chống tiêu cực tại các dự án sử dụng nguồn vốn ODA của Nhật Bản tại Việt Nam.

Đại diện Đại sứ quán Nhật cho biết, hiện nay, Tòa án Nhật Bản đã có phán quyết về vụ việc tiêu cực của Tổng Công ty tư vấn giao thông Nhật (JTC). Cho nên, các biện pháp phòng, chống tiêu cực tại các dự án có vốn ODA của Nhật ở Việt Nam cần sớm được hoàn thiện để Nhật xem xét việc nối lại các hoạt động tài trợ đối với Việt Nam bằng nguồn vốn ODA.

Các đại biểu tại buổi làm việc

Tại buổi làm việc, ông Ken Yamamoto, Phó Trưởng đại diện Văn phòng Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản tại Việt Nam nêu hai vấn đề mà phía Nhật quan tâm: Hiện nay Thanh tra Chính phủ có trực tiếp thanh tra các dự án có vốn ODA của Nhật Bản? Năm 2015, các dự án này có được đưa vào kế hoạch thanh tra (thường niên) hay không?

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng cho biết, Thanh tra Chính phủ đã nhiều lần thanh tra các dự án sử dụng vốn ODA. Dự án có nguồn vốn ODA rất được Việt Nam quan tâm nên công tác thanh tra, kiểm tra được thực hiện thường xuyên. Theo quy định, Thanh tra Chính phủ sẽ tiến hành thanh tra theo chương trình, kế hoạch; hoặc khi phát hiện hiện dấu hiệu tiêu cực; thanh tra, kiểm tra theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, các bộ, ngành trước tiên cần chủ động thanh tra, các dự án vốn ODA trong phạm vi quản lý.

Năm 2015, Kế hoạch thanh tra của Thanh tra Chính phủ không đưa cụ thể dự án nào nhưng khi thanh tra các chủ thể sử dụng vốn có thể xem xét thanh tra một số dự án. Ví dụ, Thanh tra Chính phủ đang tiến hành thanh tra tại Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam với phạm vi tương đối rộng gồm việc chấp hành pháp luật trong quản lý sử dụng vốn nói chung và nguồn vốn ODA nói riêng.

Tại buổi làm việc, một trong những giải pháp chống tiêu cực tại dự án có vốn ODA được ông Ken Yamamoto đưa ra là, sau khi ký kết hợp đồng mà xuất hiện sự chậm trễ bất thường từ một đến hai năm thì đề nghị có sự tham gia của bên thứ 3 vào quá trình đàm phán hợp đồng. Ông Ken Yamamoto nhấn mạnh, đây cũng là biện pháp cần thiết để đẩy nhanh tiến độ các dự án có vốn ODA của Nhật Bản. Bên cạnh đó, Nhật sẽ lập đường dây nóng tại Đại sứ quán Nhật Bản và Văn phòng JICA của Nhật Bản tại Việt Nam để các cá nhân, đơn vị, nhà thầu phản ánh trực tiếp các biểu hiện tiêu cực, tham nhũng liên quan đến các dự án ODA. Ông Ken Yamamoto đề nghị có sự phối hợp của Thanh tra Chính phủ trong việcthanh tra, kiểm tra, xác minh thông tin phía Nhật Bản thu được qua đường dây nóng.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng khẳng định, sẵn sàng phối hợp cùng phía Nhật Bản trong việc phát hiện, xử lý các tiêu cực liên quan đến dự án vốn ODA. Khi tiếp nhận các thông tin, phản ánh từ phía Nhật Bản, Thanh tra Chính phủ sẽ theo phân cấp quản lý ở Việt Nam đề nghị cơ quan chủ quản sử dụng vốn ODA hoặc Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiến hành thanh tra, kiểm tra. Với vai trò quản lý nhà nước về phòng, chống tham nhũng, Thanh tra Chính phủ có trách nhiệm giám sát, theo dõi việc giải quyết theo quy định của pháp luật. Nếu việc thanh tra không đạt yêu cầu, Thanh tra Chính phủ sẽ trực tiếp tiến hành thanh tra lại.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ bày tỏ mong muốn, sớm tiếp nhận thông tin về tiêu cực để kiểm tra, xử lý ngay, tránh các rủi ro đáng tiếc xảy ra tại các dự án có vốn vay ODA của Nhật Bản. Đồng chí khẳng định, Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam luôn coi phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ trọng tâm. Là nước đang phát triển, Việt Nam tiếp nhận nhiều nguồn vốn vay ODA, trong đó có vốn vay ODA của Nhật Bản. Theo thống kê, tình trang tham nhũng có liên quan đến vốn vay ODA là không phổ biến. Tuy nhiên, vụ việc tiêu cực tại dự án có vốn vay ODA của Nhật trong thời gian qua là rất đáng tiếc, các cơ quan chức năng của Việt Nam đang tiếp tục điều tra làm rõ và có biện pháp xử lý nghiêm khắc.

Bên cạnh đó, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, Việt Nam đánh giá rất cao sự hỗ trợ của Nhật Bản cho sự phát triển của Việt Nam. Trong tương lai, Việt Nam sẵn sàng phối hợp và mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ bằng nguồn vốn ODA từ Nhật Bản.

Thanh Loan

(Thanh tra Chính phủ)