Bài 3: Khắc phục tình trạng "Trên nóng, dưới lạnh", "tham nhũng vặt" ở địa phương
Tập trung xử lý những khâu yếu, việc khó trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực
Chủ Nhật, 12/11/2023, 07:18 [GMT+7]
|
Thời gian qua, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTNTC) được lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện quyết liệt, kiên trì, đồng bộ, toàn diện, bài bản, đi vào chiều sâu, đạt nhiều kết quả rất quan trọng và có sự chuyển biến mạnh mẽ; tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, có chiều hướng thuyên giảm(1). Tuy nhiên, theo đánh giá của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTNTC thì tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực, địa bàn vẫn còn nghiêm trọng, phức tạp. Tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong hoạt động dịch vụ hành chính công chưa được ngăn chặn; vẫn còn tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” trong đấu tranh PCTNTC. Đây chính là một trong những “khâu yếu”, “việc khó” cần khắc phục cả ở hiện tại và tương lai.
|
1. Quyết tâm chính trị của đảng nhằm khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” và “tham nhũng vặt” ở địa phương
Thời gian qua, mặc dù công tác PCTNTC ở Trung ương có sự chuyển biến rõ rệt, nhưng tại một số địa phương trong nhiều năm liền không phát hiện được trường hợp nào tham nhũng, tiêu cực; tình trạng “tham nhũng vặt”(2) vẫn nhức nhối, gây bức xúc lớn cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính. Nguyên nhân cơ bản là quyết tâm chính trị và hành động thực tế của một số cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền và một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ở địa phương chưa cao; một số cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương, nhất là người đứng đầu chưa thực sự gương mẫu, quyết liệt, nói chưa đi đôi với làm trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác PCTNTC, do vậy, Trung ương đã đặt ra mục tiêu, yêu cầu khắc phục cho được tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”, “tham nhũng vặt” ở địa phương.
Trong nhiều phiên họp, cuộc họp của Ban Chỉ đạo và Thường trực Ban Chỉ đạo trung ương về PCTNTC, đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo đã yêu cầu: “tăng cường chỉ đạo công tác PCTN ở các địa phương… Yêu cầu cấp ủy địa phương, đồng chí Bí thư cấp ủy địa phương phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác PCTN tại địa phương mình”(3); “Các tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc trung ương quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xử lý dứt điểm, theo đúng quy định của pháp luật các vụ việc, vụ án tham nhũng xảy ra tại địa phương và những vụ việc, vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo đề nghị tỉnh ủy, thành ủy chỉ đạo xử lý”(4); “Chỉ đạo quyết liệt, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, hiệu quả hơn nữa trong công tác PCtN ở địa phương, cơ sở; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết công việc”(5); “Các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương tập trung chỉ đạo đẩy mạnh việc phát hiện, xử lý tình trạng “tham nhũng vặt” ở địa phương, cơ quan mình; chọn một số vụ việc trong các khâu, lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực, dư luận xã hội quan tâm để xử lý nghiêm và công khai nhằm tăng cường răn đe, chấn chỉnh, khắc phục thực trạng này”(6); ngăn chặn có hiệu quả tình trạng “tham nhũng vặt”; “Có cơ chế xử lý kỷ luật ngay những cán bộ nhũng nhiễu, vòi vĩnh, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng “tham nhũng vặt”(7).
 |
| Quang cảnh Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII |
Để thực hiện được mục tiêu, yêu cầu nêu trên, ngày 10/5/2022, Hội nghị Trung ương 5 (khóa XIII) đã thống nhất chủ trương thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTNTC để chỉ đạo toàn diện công tác PCTNTC ở địa phương, cơ sở. Ngay sau đó, Ban Nội chính Trung ương đã khẩn trương tham mưu Ban Bí thư ban hành Quy định số 67-QĐ/TW, ngày 02/6/2022 về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, chế độ làm việc, quan hệ công tác của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, tạo thuận lợi cho các tỉnh ủy, thành ủy thành lập các Ban Chỉ đạo. Ngày 30/6/2022, tại Hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm công tác PCTNTC giai đoạn 2012-2022, Bộ Chính trị yêu cầu: “Khẩn trương thành lập và triển khai có hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTNTC, tạo chuyển biến mạnh mẽ, rõ rệt hơn nữa trong đấu tranh PCTNTC ở địa phương, cơ sở”. Đến ngày 05/8/2022, chỉ sau gần ba tháng từ khi có Nghị quyết của trung ương, 63/63 Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố đã được thành lập, trong đó có 03 địa phương thành lập sớm nhất là Hà Nội, Đà Nẵng và Thanh Hóa. Ngay sau khi được thành lập, với sự hướng dẫn kịp thời của Trung ương, chỉ trong một thời gian ngắn, nhiều Ban Chỉ đạo cấp tỉnh đã hoàn thành việc xây dựng, ban hành quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ cho các thành viên và xây dựng chương trình, kế hoạch công tác để triển khai hoạt động. tại Cuộc họp ngày 18/11/2022, thường trực Ban Chỉ đạo đã yêu cầu: “Ban Chỉ đạo cấp tỉnh tập trung chỉ đạo các cơ quan chức năng ở địa phương tăng cường phối hợp,
thực hiện nghiêm cơ chế chỉ đạo của thường trực Ban Chỉ đạo trung ương trong phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực qua hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; chỉ đạo xử lý dứt điểm những vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực đã đưa vào diện theo dõi, chỉ đạo; kiên quyết khắc phục tệ “tham nhũng vặt”.
Như vậy, việc thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTNTC là một bước đi quan trọng, góp phần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ về công tác PCTNTC từ trung ương đến địa phương, tạo sự chuyển biến tích cực, mạnh mẽ, hiệu lực, hiệu quả cao hơn nữa trong công tác PCTNTC của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta theo đúng tinh thần: “trên Dưới đồng lòng, Dọc Ngang thông suốt!”.
2. Một số kết quả bước đầu của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh, góp phần từng bước khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” ở các địa phương
Chỉ sau một năm thành lập, Ban Chỉ đạo cấp tỉnh đã triển khai tương đối toàn diện các mặt công tác theo chức năng, nhiệm vụ được giao. thường trực Ban Chỉ đạo nhiều địa phương đã phát huy hiệu quả cơ chế làm việc tập thể, thường xuyên họp cho ý kiến chỉ đạo xử lý đối với các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực phức tạp, dư luận xã hội quan tâm có khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực ở địa phương(8). Do vậy, sau một năm, đã có 2.196 văn bản được các Ban Chỉ đạo tham mưu, ban hành, chỉ đạo ban hành để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác PCtNtC ở địa phương(9). Các Ban Chỉ đạo cấp tỉnh đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra và công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là kiểm tra các tổ chức đảng, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm; thanh tra các lĩnh vực, địa bàn dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; thanh tra, kiểm tra chuyên đề theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo trung ương và hướng dẫn của các cơ quan chức năng ở Trung ương(10). Các Ban Chỉ đạo cấp tỉnh đã trực tiếp tiến hành gần 150 cuộc kiểm tra, giám sát về công tác PCTNTC; qua kiểm tra, giám sát đã phát hiện nhiều sai phạm, kiến nghị xử lý kỷ luật nhiều tổ chức đảng, đảng viên có hành vi tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, bước đầu có tác dụng thúc đẩy việc chấp hành, góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương. Sau kiểm tra, đã chuyển 286 vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang Cơ quan điều tra để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật, tăng gấp gần 03 lần so với thời điểm 01 năm trước khi thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh (điển hình như: Hà Nội chuyển 170 vụ việc; Đắk Nông chuyển 13 vụ việc...).
Trong 6 tháng đầu năm 2023, các cơ quan tiến hành tố tụng ở địa phương đã khởi tố 419 vụ án/1.324 bị can về tội tham nhũng (tăng 252 vụ án/989 bị can so với cùng kỳ năm 2022). Các địa phương khởi tố mới nhiều vụ án là: Hà Nội (64 vụ), Bắc Giang (33 vụ), Nghệ An (33 vụ), thanh Hóa (23 vụ), thái Nguyên (21 vụ), Quảng Ninh (13 vụ). Một số địa phương đã khởi tố cả cán bộ là nguyên Ủy viên trung ương Đảng, nguyên Bí thư tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Ủy viên Ban thường vụ tỉnh ủy, Giám đốc, Phó Giám đốc Sở, Chủ tịch UBND cấp huyện(11). Xử lý kỷ luật 15 tổ chức Đảng, gần 80 cán bộ, công chức các cơ quan có chức năng PCtNtC sai phạm về tham nhũng, tiêu cực(12), thực hiện nghiêm chủ trương xử lý không có vùng cấm, không có ngoại lệ.
Các cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương đã chủ động phát hiện và kiên quyết xử lý nghiêm minh, kịp thời các cán bộ, đảng viên tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan chống tham nhũng, tiêu cực. Trong 6 tháng đầu năm 2023, đã phát hiện, xử lý trên 120 trường hợp cán bộ, đảng viên trong các cơ quan này có sai phạm do tham nhũng, tiêu cực, trong đó xử lý hình sự hơn 60 trường hợp. từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay, đã xử lý kỷ luật hơn 590 cán bộ trong các cơ quan chức năng PCtNtC, trong đó có hơn 200 trường hợp bị xử lý hình sự.
Thực tế chứng minh rằng, công tác PCTNTC tại các địa phương có chuyển biến tốt, hiệu quả rõ nét khi Ban Chỉ đạo cấp tỉnh vào cuộc quyết liệt và trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo. Ví dụ: Tại Tthái Nguyên, từ vụ việc hơn 2.000m2 đất ở khu công nghiệp chưa được san lấp nhưng đã được quyết toán cho nhà thầu gây thiệt hại cho nhà nước hơn 1,2 tỷ đồng, các cơ quan chức năng đã mở rộng điều tra, phát hiện những sai phạm của ông Phan Mạnh Cường, nguyên Bí thư Thành ủy Thái Nguyên, nguyên trưởng Ban Quản lý các khu công nghiệp Thái Nguyên năm 2014 đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát và tham mưu, đề xuất làm trái các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước trong công tác quản lý, sử dụng tài chính, đầu tư xây dựng. Dưới sự theo dõi, đôn đốc của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, chỉ trong vòng hơn một năm, vụ án đã nhanh chóng được điều tra làm rõ, tháo gỡ nhiều khâu khó và đưa ra truy tố đối với vị cựu Bí thư này về tội “thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước”. Hay ở Thanh Hóa, ngày 04/11/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Cầm Bá Xuân, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Năm 2014, khi là Chủ tịch UBND huyện thường Xuân, ông Xuân đã ký quyết định chuyển mục đích sử dụng 5.000m2 đất rừng sản xuất tại xã Ngọc Phụng sang đất ở nông thôn, ký phê duyệt giá đất để chuyển mục đích sử dụng đất thấp hơn giá quy định, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước. Và vụ án xảy ra tại Dự án Hạc thành tower, ở thành phố thanh Hóa, 02 cán bộ nguyên là lãnh đạo Sở tài chính tỉnh thanh Hóa bị khởi tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, trong đó có ông Nguyễn Bá Hùng, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Như Xuân, nguyên Phó Giám đốc Sở tài chính tỉnh. Tiếp tục mở rộng điều tra vụ án, Cơ quan điều tra khởi tố bị can, bắt tạm giam bà Đinh Cẩm Vân, nguyên Giám đốc Sở tài chính tỉnh Thanh Hóa.
Qua sơ kết 01 năm thành lập, hoạt động của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh đã khẳng định: Sự ra đời của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh chính là nhân tố mới giúp công tác PCTNTC ở địa phương, cơ sở có sự chuyển biến tích cực, ngày càng rõ nét hơn, nhất là trong phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực, từng bước khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” trước đây.
Tuy vậy, tại các địa phương, tham nhũng, tiêu cực dường như chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt”, nhận thức về tham nhũng, tiêu cực và PCTNTC chưa được đầy đủ, sâu sắc. Trong cán bộ, đảng viên và nhân dân có quan điểm cho rằng “nếu quá tập trung vào chống tham nhũng sẽ làm “nhụt chí”, “chùn bước” những người dám nghĩ, dám làm, làm “chậm” sự phát triển của đất nước”(13). Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về PCTNTC ở một số địa phương chưa thực hiện thường xuyên, đồng bộ, nhất là công tác giáo dục văn hóa liêm chính trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Công tác tự kiểm tra, giám sát trong nội bộ các cơ quan, đơn vị chưa có nhiều chuyển biến tích cực; chưa có vụ việc tham nhũng, tiêu cực được phát hiện qua tự kiểm tra. Một số vụ án, vụ việc xử lý còn kéo dài, chậm kết thúc, còn nhiều khó khăn, vướng mắc phải chờ ý kiến chỉ đạo của các cơ quan tố tụng Trung ương.
Công tác giám định, định giá tài sản ở một số địa phương thực hiện chưa tốt, vẫn còn có biểu hiện né tránh, đùn đẩy, kéo dài. Công tác phối hợp của các cơ quan tiến hành tố tụng một số địa phương trong một số vụ án, vụ việc chưa chặt chẽ; kết quả lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện một số kết luận thanh tra, kiến nghị kiểm toán nhà nước chưa dứt điểm, triệt để,…
Dư luận cũng bức xúc, lo lắng trước tình trạng một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, làm việc cầm chừng, đùn đẩy, né tránh, sợ sai không dám làm. tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà khi giải quyết công việc cho người dân, doanh nghiệp - “tham nhũng vặt” vẫn còn diễn ra, chưa được ngăn chặn, xử lý hiệu quả. “Đây là những vấn đề bức xúc và cũng là yêu cầu, đòi hỏi của người dân đối với công tác PCTNTC của chúng ta, tuy đã làm tốt rồi, nhưng cần phải làm tốt hơn nữa trong thời gian tới”(14).
3. Một số nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới cần thực hiện để tiếp tục khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”, “tham nhũng vặt” ở địa phương
Một là, Ban Chỉ đạo PCTNTC cấp tỉnh cần chỉ đạo thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực, nhất là nâng cao nhận thức, trách nhiệm và tính tiên phong, gương mẫu của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và nhân dân, người đứng đầu trong PCTNTC. Xây dựng văn hóa liêm chính trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và toàn xã hội. Kiên trì rèn luyện đức tính liêm khiết, xây dựng văn hóa tiết kiệm, không tham nhũng trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và toàn xã hội: (1) Trước hết là phải xây dựng ý thức tự giác chấp hành, thực hiện nghiêm các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước về PCTN, lãng phí; (2) Chủ động xử lý khi có xung đột lợi ích; (3) Xây dựng, thực hiện tốt quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp; (4) Phê phán, lên án, tích cực đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí; (5) trọng liêm sỉ, danh dự, biết xấu hổ khi bản thân và người thân tham nhũng, lãng phí.
Hai là, tiếp tục chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về tham nhũng, tiêu cực, nhất là chủ động tiến hành kiểm tra thường xuyên, đột xuất để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các sai phạm từ sớm, từ xa, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn. Cũng theo chỉ đạo của tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, khi phát hiện thấy sai phạm thì phải tiến hành xử lý “kiên quyết, nghiêm minh, đồng bộ giữa kỷ luật Đảng, kỷ luật hành chính của Nhà nước, đoàn thể và xử lý hình sự”; bảo đảm không có ngoại lệ, không có vùng cấm, không kể người đó là ai, đồng thời, “không chịu sự tác động không trong sáng của bất kỳ tổ chức, cá nhân nào”. Chỉ đạo rà soát, thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các kết luận, kiến nghị sau kiểm tra, giám sát, thanh tra, nhất là kiến nghị của các Đoàn kiểm tra, giám sát chuyên đề của Ban Chỉ đạo Trung ương trong thời gian qua. tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện tốt cơ chế phối hợp trong phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực qua công tác kiểm tra, thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án theo Kết luận của đồng chí tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương tại Cuộc họp của Ban Chỉ đạo, thường trực Ban Chỉ đạo. Chỉ đạo rà soát, xem xét cho từ chức, miễn nhiệm, bố trí công tác đối với cán bộ sau khi bị kỷ luật theo đúng chủ trương, quy định của Bộ Chính trị và hướng dẫn của Ban tổ chức Trung ương.
Ba là, chỉ đạo đẩy mạnh phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực, bảo đảm nguyên tắc “Có vụ việc thì phải xác minh làm rõ; tích cực, khẩn trương, rõ đến đâu xử lý đến đó; xử lý cả hành vi dung túng, bao che cho tham nhũng, can thiệp, cản trở việc chống tham nhũng. Có dấu hiệu tội phạm thì phải khởi tố, điều tra; kết luận có tội thì phải truy tố, xét xử theo quy định của pháp luật; vụ việc chưa đến mức xử lý hình sự thì xử lý kỷ luật nghiêm theo quy định của Đảng, Nhà nước, đoàn thể”.
Bốn là, kiên quyết xử lý tình trạng “tham nhũng vặt” tại địa phương. Hiện nay, “tham nhũng vặt” đã và đang diễn ra ở các cấp, các ngành, các lĩnh vực, tồn tại nhiều ở địa phương, cơ sở hoặc ở các cơ quan, ban, ngành trong hệ thống chính trị; tập trung ở những cá nhân trực tiếp quan hệ với công dân, doanh nghiệp. Một số ngành, lĩnh vực có biểu hiện “tham nhũng vặt” cao như: Giải quyết thủ tục hành chính (cấp đổi sổ đỏ, các hoạt động hộ tịch, hộ khẩu…), y tế (bố trí được khám nhanh, khám sớm), giáo dục (việc chạy trường, chạy lớp, phí chống trượt…), quản lý trật tự giao thông, công tác cán bộ, thực hiện các hoạt động xã hội, chế độ chính sách (trợ cấp khó khăn, thiên tai, bão lụt…). Động cơ vụ lợi của hành vi “tham nhũng vặt” là hướng đến để chiếm đoạt giá trị vật chất không lớn nhưng gây bức xúc lớn trong đời sống xã hội, làm băng hoại đạo đức truyền thống, tác động tiêu cực, lâu dài đến chất lượng quản trị nhà nước và môi trường pháp lý của quốc gia, làm mất niềm tin của người dân vào Đảng và Nhà nước.
Theo Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2022 (PCI) do Liên đoàn thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố, có 71,7% số doanh nghiệp được hỏi thừa nhận: tình trạng cán bộ, công chức, viên chức nhũng nhiễu khi giải quyết các thủ tục là phổ biến. tỷ lệ này tăng mạnh so với mức 57,4% của năm 2021 và 54,1% trong năm 2019 và 2020. Báo cáo PCI còn cho biết tỷ lệ doanh nghiệp phải trả chi phí không chính thức cho cán bộ thuế đã gia tăng đáng quan ngại, từ mức 33,3% của năm 2021 lên mức 54,54% trong năm 2022.
Tại Phiên họp thứ 23 của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTNTC ngày 12/01/2023, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã yêu cầu: Kiên quyết khắc phục tệ “tham nhũng vặt”, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong công tác đấu tranh PCTNTC tại địa phương, cơ sở. Tại Phiên họp thứ 24, Ban Chỉ đạo “tiếp tục chỉ đạo nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo PCTNTC cấp tỉnh; kiên quyết khắc phục tệ “tham nhũng vặt”, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong công tác PCtNtC ở địa phương, cơ sở”.
Trong thời gian tới, Ban Chỉ đạo PCTNTC cấp tỉnh cần tập trung chỉ đạo kiên quyết, xử lý nghiêm những cán bộ, công chức, nhân viên nhũng nhiễu, vòi vĩnh, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp; khắc phục bằng được tệ “tham nhũng vặt”, gây bức xúc trong xã hội, làm tổn thương tình cảm và niềm tin của nhân dân. Bởi vì, chống tham nhũng, tiêu cực trước hết phải giải quyết những vấn đề bức xúc của nhân dân. Chúng ta không những vừa phải kiên quyết xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực lớn, nghiêm trọng, phức tạp, mà còn vừa phải kiên trì xử lý dứt điểm những vụ việc tiêu cực liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp.
Để làm được điều đó cần: (1) Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác nội chính, nắm chắc tình hình, tham mưu chính xác, kịp thời cho Ban Chỉ đạo để xử lý một vài vụ điển hình về tham nhũng vặt, có tác dụng cảnh báo, răn đe, “cảnh tỉnh cả vùng”. Kiên quyết xử lý nghiêm minh, công khai các cán bộ, công chức, viên chức có hành vi “tham nhũng vặt”; (2) Yêu cầu các cấp chính quyền xây dựng văn hóa liêm chính cho cán bộ, đảng viên, tuyệt đối không tiêu cực, “tham nhũng vặt”; (3) tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các lĩnh vực có sự tiếp xúc trực tiếp giữa cán bộ với người dân, doanh nghiệp, các lĩnh vực giáo dục, y tế, thực hiện các thủ tục hành chính,… Khi phát hiện cán bộ, công chức có hành vi tham nhũng vặt thì phải kiên quyết xử lý và thay thế ngay, kể cả xử lý trách nhiệm đối với thủ trưởng của cán bộ, công chức có hành vi tham nhũng vặt; công khai việc xử lý để người dân, doanh nghiệp được biết.
Năm là, bên cạnh chỉ đạo toàn diện công tác PCTNTC ở địa phương cần hết sức lưu ý để chỉ đạo, chấn chỉnh, khắc phục ngay tình trạng đùn đẩy, né tránh, làm việc cầm chừng, sợ sai không dám làm trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Vì thời gian qua, hiện tượng một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện né tránh, đùn đẩy, làm việc cầm chừng, sợ trách nhiệm không dám làm, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, xảy ra ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương “đang là một trở ngại cho công tác của Đảng và Nhà nước, làm cho công việc bị trì trệ, dậm chân tại chỗ, làm cho những nhân tố mới không phát huy được”(15), gây lãng phí lớn, kéo lùi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Sáu là, chỉ đạo tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy, biên chế, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo PCTNTC cấp tỉnh và Ban Nội chính tỉnh ủy, thành ủy để làm tốt nhiệm vụ Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo; tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa Ban Nội chính tỉnh ủy, thành ủy với các cơ quan chức năng của địa phương trong tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh.
Bảy là, phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, nhất là phát huy đầy đủ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan và đại biểu dân cử, Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội; cơ quan truyền thông và báo chí; doanh nghiệp, doanh nhân; sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân trong PCTNTC. Tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân trực tiếp phản ánh, tố giác tham nhũng, tiêu cực, góp ý với cấp ủy về công tác cán bộ. Trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp phải tăng cường trách nhiệm giải trình, thực hiện nghiêm các quy định của Đảng, Nhà nước về công tác tiếp công dân, đối thoại với công dân, tiếp nhận và kịp thời chỉ đạo giải quyết những vấn đề, nội dung mà nhân dân khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị, nhất là những vấn đề, nội dung liên quan đến đạo đức, lối sống của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
|
(1) Báo cáo số 238-BC/BCĐTW, ngày 22/12/2020 của Ban Chỉ đạo Ttrung ương về PCTN tổng kết công tác PCtN giai đoạn 2013-2020, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới.
(2) “Tham nhũng vặt” là “tình trạng cán bộ, viên chức vì động cơ vụ lợi đã lợi dụng vị trí công tác; lợi dụng kẽ hở về cơ chế, chính sách pháp luật, lợi dụng lòng tin, sự hiểu biết về chính sách, pháp luật của một bộ phận người dân để sách nhiễu, gây phiền hà, kéo dài thời gian giải quyết công việc, giải quyết không đúng quy định, không công bằng, không khách quan khi giải quyết các công việc liên quan đến người dân, doanh nghiệp đã gây bức xúc, làm xói mòn lòng tin của người dân, doanh nghiệp, cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội” - theo Chỉ thị số 10-CT/TTg, ngày 22/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc.
(3) Trích phát biểu kết luận của đồng chí tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo tại Phiên họp thứ 4, ngày 25/12/2013.
(4) Trích phát biểu kết luận tại Phiên họp thứ 6, ngày 29/12/2014.
(5) Trích phát biểu kết luận tại Phiên họp thứ 13, ngày 22/01/2018.
(6) Trích phát biểu kết luận tại Cuộc họp thường trực Ban Chỉ đạo, ngày 10/11/2018.
(7) Trích phát biểu kết luận tại Phiên họp thứ 16, ngày 26/7/2019.
(8) Như: Xây dựng Kế hoạch giải quyết các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo PCtNtC cấp tỉnh theo dõi, chỉ đạo; chỉ đạo, rà soát, kiện toàn Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự các cấp; đẩy nhanh tiến độ giám định, định giá tài sản phục vụ xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực; tổ chức Hội nghị chuyên đề về công tác giám định, định giá tài sản trong tố tụng hình sự; Hội nghị chuyên đề về giải pháp nâng cao chất lượng, tiến độ giải quyết các vụ án, vụ việc; xây dựng tiêu chí phân loại xử lý đối tượng trong các vụ án, vụ việc; xây dựng hướng dẫn về phạm vi, cơ chế phối hợp chỉ đạo xử lý vụ án, vụ việc tiêu cực.
(9) Theo https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/so-ket-1-nam-hoat-dong-cua-ban-chi-dao-cap-tinh-ve-phongchong-tham-nhung-tieu-cuc-640196.html
(10) Như: Thanh tra việc thực hiện một số gói thầu, dự án tại địa phương liên quan đến tập đoàn FLC, Công ty AIC; việc thực hiện chính sách hỗ trợ đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19; việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa sang kinh doanh bất động sản; việc chấp hành pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp và sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu doanh nghiệp; việc quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng. Kiểm tra, xử lý các vi phạm liên quan đến các vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á, tập đoàn FLC, tân Hoàng Minh, Vạn thịnh Phát, Công ty AIC, Cục Lãnh sự, Cục Đăng kiểm...
(11) Như: Hà Nam khởi tố, điều tra 01 nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh, 01 nguyên Giám đốc và 01 Phó Giám đốc Sở tài nguyên và Môi trường; Quảng Ninh khởi tố, điều tra 01 nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh, 01 nguyên Giám đốc Công an tP. Hải Phòng; Hòa Bình khởi tố 01 Ủy viên Ban thường vụ, trưởng Ban tuyên giáo tỉnh ủy; thanh Hóa khởi tố 01 Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, nguyên Chủ tịch UBND huyện; Đà Nẵng khởi tố 01 Phó Bí thư, Chủ tịch UBND Quận; Bà Rịa - Vũng tàu khởi tố 01 nguyên Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Cao Bằng khởi tố 01 Phó Giám đốc Sở tài nguyên và Môi trường; Lai Châu khởi tố 01 Chánh thanh tra tỉnh; Lào Cai khởi tố nguyên Ủy viên trung ương Đảng, nguyên Bí thư tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh.
(12) Như: An Giang kỷ luật 15 tổ chức đảng, 72 đảng viên trong các cơ quan bảo vệ pháp luật theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra trung ương; Quảng Bình kỷ luật Phó Chánh thanh tra tỉnh; Cần thơ kỷ luật Phó Chánh thanh tra thành phố; Lai Châu khởi tố Chánh thanh tra tỉnh; Lâm Đồng khởi tố Chánh thanh tra tỉnh.
(13) Nguyễn Phú trọng: Đấu tranh PCTNTC: Nhìn lại 10 năm qua; định ra phương hướng nhiệm vụ cho thời gian tới”, http://www.vietnamplus.vn/toan-van-phat-bieu-cua-tong-bi-thu-ve-phong-chong-tham-nhung-tieucuc/801297.vnp, ngày 30/6/2022.
(14) trích phát biểu của tổng Bí thư Nguyễn Phú trọng, trưởng Ban Chỉ đạo trung ương về PCTNTC tại Hội nghị sơ kết 1 năm hoạt động của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTNTC.
(15) Nguyễn Phú trọng: “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh”, Nxb. CTQGST, H.2023, Tr.468.
|
ThS. Bùi Thị Thu Huyền; Nguyễn Trịnh Hoàn
(Ban Nội chính Trung ương)
