Thực hiện kết luận Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII và Quy định số 67-QĐ/TW, ngày 02/6/2022 của Ban Bí thư; xuất phát từ tình hình thực tiễn của tỉnh; ngày 30/5/2022, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh (Ban Chỉ đạo), là một trong 3 tỉnh, thành phố thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh sớm nhất trong toàn quốc. Bám sát định hướng, chỉ đạo của Trung ương, sự lãnh đạo thường xuyên của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; sau hơn 01 năm thành lập, hoạt động của Ban Chỉ đạo đã phát huy hiệu quả, bước đầu đạt được những kết quả quan trọng. Nổi bật là: 

 

    1. Ngay sau khi thành lập, căn cứ các quy định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và hướng dẫn của Ban Nội chính Trung ương, Ban Chỉ đạo tỉnh đã xây dựng và ban hành Quy chế làm việc, Quy định về công tác kiểm tra, giám sát, chương trình công tác năm và phân công nhiệm vụ cho từng thành viên Ban Chỉ đạo; đồng thời, xây dựng tiêu chí xác định vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực đưa vào diện Ban Chỉ đạo và quy trình phối hợp tham mưu lãnh đạo, chỉ đạo vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực. Hoạt động của Ban Chỉ đạo đi vào nền nếp, duy trì họp thường kỳ 3 tháng một lần, Thường trực Ban Chỉ đạo họp thường kỳ hằng tháng. Đến nay, Ban Chỉ đạo đã ban hành 60 văn bản gồm: 02 quy định, 01 quy chế, 04 quyết định, 03 chương trình, 02 kế hoạch, 13 thông báo, 35 công văn, cùng nhiều văn bản khác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ PCTNTC trên địa bàn tỉnh.

 

Đồng chí Nguyễn Ngọc Tiến, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy Thanh Hóa phát biểu tại Hội nghị công bố Kế hoạch kiểm tra của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tại Thanh Hóa

    2. Ban Chỉ đạo đã tập trung chỉ đạo quán triệt, triển khai, thể chế hóa, cụ thể hóa kịp thời các quy định của Trung ương, kết luận của đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương tại các phiên họp của Ban Chỉ đạo và Thường trực Ban Chỉ đạo. Phối hợp với Ban Nội chính Trung ương tổ chức Hội nghị học tập, quán triệt nội dung Cuốn sách “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh PCTNTC, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh” của đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương cho hơn 45 nghìn đại biểu là cán bộ chủ chốt từ cấp tỉnh đến cơ sở; đồng thời, chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về PCTNTC đến cán bộ, đảng viên và nhân dân thông qua nhiều hình thức. 

 

    3. Việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra để phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực được đặc biệt quan tâm. Các cấp ủy, tổ chức đảng và Ủy ban kiểm tra các cấp đã tập trung kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng, đảng viên; qua kiểm tra đã thi hành kỷ luật 425 đảng viên có hành vi tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về đạo đức lối sống, vi phạm những điều đảng viên không được làm, trong đó khiển trách 227, cảnh cáo 100, cách chức 18, khai trừ 80 đảng viên. Các cơ quan thanh tra tiến hành 595 cuộc thanh tra, phát hiện sai phạm 150 tỷ đồng và 23.877m2 đất; đã thu hồi được 121 tỷ đồng; kiến nghị chuyển 02 vụ việc có dấu hiệu tội phạm đến Cơ quan điều tra xử lý theo quy định.

 

    4. Việc xử lý vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực phức tạp, dư luận xã hội quan tâm được tập trung chỉ đạo. Với quan điểm “rõ đến đâu, xử lý đến đó”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, “đúng người, đúng tội”, đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, không để oan sai, không bỏ lọt tội phạm. Ban Chỉ đạo đã đưa 16 vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm có khó khăn, vướng mắc vào diện theo dõi, chỉ đạo. Định kỳ hoặc khi cần thiết, Ban Chỉ đạo, Thường trực Ban Chỉ đạo họp, yêu cầu các cơ quan chức năng đẩy nhanh tiến độ xác minh, điều tra, xử lý, nhất là tăng cường công tác phối hợp để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc. Đối với vụ việc, vụ án liên quan đến cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý đã kịp thời báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương theo quy định. Đến nay, đã giải quyết xong và đưa ra khỏi diện theo dõi, chỉ đạo đối với 05 vụ án; kết thúc điều tra, truy tố 04 vụ; xét xử sơ thẩm 02 vụ, còn 03 vụ việc, 02 vụ án đang tiến hành xử lý theo quy định.

 

    5. Hoạt động kiểm tra, giám sát của Ban Chỉ đạo được tiến hành thường xuyên. Năm 2022, Ban Chỉ đạo tỉnh đã thành lập 02 đoàn kiểm tra việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác PCTNTC, lãng phí tại 02 Ban Thường vụ huyện ủy và 02 Đảng ủy, lãnh đạo sở, ngành; 01 Đoàn rà soát các cuộc thanh tra kinh tế - xã hội và thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước. Năm 2023, đã thành lập Đoàn kiểm tra công tác giám định, định giá tài sản phục vụ công tác điều tra, xử lý vụ việc, vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng, tiêu cực đối với 03 cơ quan, đơn vị; 02 đoàn kiểm tra việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác phát hiện, chuyển giao, tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố các vụ việc có dấu hiệu tội phạm tham nhũng, kinh tế, tiêu cực đối với 06 cơ quan, đơn vị. Các thành viên Ban Chỉ đạo phát huy vai trò trách nhiệm, chủ động đôn đốc 66 cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, địa phương, đơn vị được phân công theo dõi, chỉ đạo tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác PCTNTC; tiến hành 47 cuộc làm việc với thường trực cấp ủy huyện, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị. Qua các cuộc kiểm tra, làm việc đã kịp thời chỉ ra những hạn chế, thiếu sót, khuyết điểm trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ, đồng thời, đôn đốc, chỉ đạo các địa phương, đơn vị đẩy mạnh hơn nữa công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực; ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết công việc...

 

    Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác PCTNTC của một số cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cơ quan, đơn vị vẫn chưa tốt. Một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực còn mang tính hình thức, hiệu quả thấp, như: Việc kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ, người có chức vụ, quyền hạn; việc kiểm tra, giám sát thực hiện trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức;... Công tác tự kiểm tra, tự phát hiện tham nhũng trong nội bộ cơ quan, đơn vị còn ít. Tiến độ xử lý một số vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực còn chậm; thu hồi tài sản còn thấp. Ban Chỉ đạo tỉnh đang trong quá trình vừa làm, vừa hoàn thiện; một số thành viên Ban Chỉ đạo chưa có nhiều kinh nghiệm trong chỉ đạo thực hiện công tác PCTNTC;...

 

    Từ thực tiễn hoạt động của Ban Chỉ đạo hơn 01 năm qua, xin rút ra một số kinh nghiệm bước đầu như sau:

 

    Một là, phải nhận thức thật đầy đủ, sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đấu tranh PCTNTC đối với sự ổn định và phát triển. Trước hết phải bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện, tập trung, thống nhất của Đảng; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của các phương tiện thông tin đại chúng và toàn thể nhân dân; biến quyết tâm chính trị thành hành động thực tế, nhất là thông qua sự gương mẫu, quyết liệt của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ chức, đơn vị trong PCTNTC.

 

    Hai là, Ban Chỉ đạo phải là một tập thể mạnh, đoàn kết thống nhất cao; hoạt động khoa học, bài bản, thực chất; phát huy đầy đủ vai trò, trách nhiệm của các thành viên và Cơ quan Thường trực trong tham mưu, điều hòa, phối hợp triển khai thực hiện nhiệm vụ. 

 

    Ba là, trong chỉ đạo xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực phải sâu sát, quyết liệt, đúng chức năng, nhiệm vụ, “không làm thay việc của các cơ quan chức năng” và cũng không buông lỏng sự lãnh đạo. Thường xuyên quán triệt quan điểm, nguyên tắc, định hướng của Đảng và chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương trong xử lý tham nhũng, tiêu cực “Tích cực, khẩn trương, rõ đến đâu xử lý đến đó không phân biệt người có hành vi tham nhũng là ai, đã có dấu hiệu tội phạm là phải khởi tố, điều tra và đã kết luận có tội thì phải truy tố, xét xử”. 

 

    Để công tác PCTNTC, nhất là công tác đấu tranh phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực tiếp tục đạt được hiệu quả, thời gian tới, Ban Chỉ đạo PCTNTC tỉnh Thanh Hóa thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp, cụ thể như sau:

 

    Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, sự điều hành của chính quyền các cấp đối với công tác PCTNTC. Các cấp, các ngành phải coi đây là một trong những trọng tâm lãnh đạo của cấp ủy; nội dung sinh hoạt định kỳ của cấp ủy, chi bộ, cơ quan, tổ chức phải có nội dung về PCTNTC; lấy kết quả PCTNTC là một trong những cơ sở để đánh giá năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, hiệu lực quản lý, điều hành của chính quyền và phẩm chất, năng lực, trách nhiệm của người đứng đầu. 

 

    Thứ hai, thường xuyên quan tâm đến công tác giáo dục, quản lý đội ngũ cán bộ, đảng viên. Thực chất đây là biện pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực từ xa; gắn “xây với chống”, “lấy xây để chống”, lấy phòng là chính và làm tốt phòng ngừa sẽ ít phải chống và chống hiệu quả. 

 

    Thứ ba, tiếp tục bổ sung, hoàn thiện thể chế về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, các cơ chế, chính sách, pháp luật về quản lý kinh tế - xã hội để phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực; kịp thời khắc phục những bất cập, bịt kín những “khoảng trống”, “kẽ hở” để không thể tham nhũng và xây dựng văn hóa tiết kiệm, không tham nhũng, tiêu cực. Tiếp tục xây dựng các quy chế nội bộ, các nguyên tắc và chuẩn mực đạo đức áp dụng đối với cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Có biện pháp kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng chính sách, pháp luật về quản lý kinh tế - xã hội để hạn chế sự tác động tiêu cực của “nhóm lợi ích”; cá thể hóa trách nhiệm; khuyến khích và bảo vệ cán bộ, đảng viên, người đứng đầu đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, vì lợi ích chung.

 

    Thứ tư, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng; công tác thanh tra, kiểm toán của Nhà nước; công tác tự kiểm tra nội bộ của từng cơ quan, đơn vị. Đẩy mạnh hoạt động giám sát của các cơ quan dân cử; tiếp tục hoàn thiện cơ chế giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp, của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể. Coi trọng và giải quyết thỏa đáng các kiến nghị của nhân dân về tham nhũng, tiêu cực; có cơ chế để cá nhân được thu thập chứng cứ đấu tranh với tham nhũng, tiêu cực;... 

 

    Thứ năm, tiếp tục coi trọng công tác xử lý tham nhũng, tiêu cực để bảo đảm “kỷ cương phép nước”, đủ sức răn đe, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực. Trong xử lý tham nhũng, tiêu cực cần chú trọng kết hợp xử lý đồng bộ cả về kỷ luật Đảng, hành chính, kinh tế và hình sự. Nâng cao hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử. Tăng cường công tác phối hợp trong việc phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực, tội phạm kinh tế giữa các cơ quan chức năng. Nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ việc, vụ án tham nhũng.