Kenya: Dùng máy phát hiện nói dối chống tham nhũng

Dư luận Kenya đang có nhiều ý kiến trái chiều xung quanh tuyên bố của Tổng thống Uhuru Kenyatta về việc tất cả quan chức Chính phủ sẽ phải trải qua bài kiểm tra bằng máy phát hiện nói dối nhằm hạn chế tham nhũng.

Cụ thể, các lãnh đạo của bộ phận mua sắm công và người giữ tài khoản của các Bộ, cơ quan, tổ chức thuộc Chính phủ sẽ được kiểm tra, qua đó xác định tính liêm khiết cũng như xem người đó có phù hợp với vị trí của mình hay không. Đây là một trong những động thái tích cực của Chính phủ Kenya để giảm bớt sức tác động lớn của tệ nạn tham nhũng đã và đang khiến chính quyền của ông Kenyatta phải "lao đao".

Một máy phát hiện nói dối trưng bày tại triển lãm các thiết bị ngành cảnh sát tại Bắc Kinh, Trung Quốc

Tại Kenya, hàng chục quan chức làm việc ở 5 cơ quan nhà nước đang bị điều tra liên quan đến các bê bối tham nhũng. Đó là Tổ chức Thanh niên Quốc gia (NYS), Công ty Đường ống Kenya (Kenya Pipeline), Công ty Năng lượng Kenya (Kenya Power), Tập đoàn Ngũ cốc và Nông sản Quốc gia (NCPB) và Quỹ Thanh niên (Youth Fund).

Một số người dân Kenya tin tưởng, đây là hành động có thể từng bước loại bỏ triệt để tham nhũng. Trong khi đó, một số khác lại tỏ ra hoài nghi, cho rằng, đây chỉ là kế hoạch nhằm kìm hãm cơn giận dữ của công chúng trước các bê bối tham nhũng đang nổi cộm, còn hiệu quả mang lại thực sự rất ít.

Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng, kiểm tra phát hiện nói dối là điều sau cùng (thứ yếu) mà người dân Kenya cần để chống tham nhũng.

Trên các phương tiện thông tin truyền thông, người dân Kenya tranh luận về mặt được và chưa được của bài kiểm tra phát hiện nói dối mà Chính phủ cho rằng điều này là cấp thiết. Trong đó, có một lỗ hổng lớn là việc kiểm tra có thể khiến một người trung thực bị rơi vào tình trạng bất an, trong khi những kẻ không trung thực lại không hề lo lắng. Bởi người ta hoàn toàn có thể đánh lừa một bài kiểm tra nói dối chỉ với một động tác đơn giản.

Các nhà phân tích thì nhấn mạnh rằng, tuyên bố kiểm tra nói dối là một bất ngờ tại Kenya. Đó là một sự cấp tiến, một hành động quyết liệt, một cơ hội để Kenya loại bỏ tham nhũng. Tham nhũng đã ăn sâu vào xã hội Kenya. Theo Ernest Manuyo, giảng viên ngành quản lý kinh tế ở Nairobi, đây là một phần của giải pháp chứ không phải cách chữa trị “căn bệnh”. Để loại bỏ tham nhũng, người dân Kenya trước hết cần nhận thức được đây là mối đe dọa cho đất nước và sự tồn tại của họ.        

                                                                                                        P.V