Ngày 21-3, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Liên doanh Việt-Nga Vietsovpetro (VSP). Đây là vụ án thuộc giai đoạn 2 của vụ án Hà Văn Thắm, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Đại Dương - OceanBank.

 

    Tòa triệu tập Nguyễn Xuân Sơn, nguyên Tổng Giám đốc OceanBank đến phiên tòa với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.

 

    Hai bị cáo trong vụ án này gồm: Từ Thành Nghĩa (sinh năm 1962, nguyên Tổng Giám đốc VSP), Võ Quang Huy (sinh năm 1961, nguyên Chánh kế toán VSP) bị Viện kiểm sát nhân dân tối cao truy tố về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 355, khoản 4, điểm a - Bộ luật Hình sự năm 2015.

 

    Theo cáo trạng, Liên doanh Việt-Nga Vietsovpetro (VSP) tiền thân là Xí nghiệp Liên doanh Dầu khí Vietsovpetro, là một tổ chức kinh tế được thành lập ngày 19-6-1981 và hoạt động theo Hiệp định liên Chính phủ giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây, nay là Cộng hòa Liên bang Nga.

 

    Tổ chức và hoạt động của VSP chịu điều chỉnh của điều ước quốc tế mà Chính phủ hai bên đã ký kết (gọi là các Hiệp định liên Chính phủ). Ngoài ra, hoạt động của VSP còn tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam trừ trường hợp điều ước quốc tế có quy định khác.

 

    Theo Hiệp định gần nhất giữa Việt Nam và Liên bang Nga ký kết ngày 27-10-2010, thời hạn hoạt động của VSP đến năm 2030; vốn điều lệ của VSP là 1,5 tỷ USD, trong đó Chính phủ Việt Nam góp 51% (tương đương 765 triệu USD) và chính phủ Liên bang Nga góp 49% (tương đương 735 triệu USD).

    

    Từ cuối năm 2008, VSP bắt đầu sử dụng dịch vụ mở tài khoản thanh toán và một số hợp đồng tiền gửi có kỳ hạn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Dương (OceanBank).

 

    Đến năm 2009, thực hiện chỉ đạo của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) về việc ưu tiên sử dụng dịch vụ tài chính của OceanBank là ngân hàng mà PVN góp 20% vốn điều lệ, VSP phát sinh nhiều hợp đồng gửi tiền có kỳ hạn, thường xuyên duy trì số dư lớn trên tài khoản thanh toán (tiền gửi không kỳ hạn) tại OceanBank Chi nhánh Vũng Tàu.

 

    Cụ thể, từ cuối năm 2008 đến năm 2014, VSP ký 54 hợp đồng tiền gửi VND, tổng số tiền 13.200 tỷ đồng; ký 70 hợp đồng tiền gửi USD, tổng số tiền 1.260 triệu USD. Đối với tiền gửi không kỳ hạn, VSP mở 4 tài khoản thanh toán (gồm 3 tài khoản VND và 1 tài khoản USD) tại OceanBank với số dư hàng tháng duy trì từ 200 tỷ đồng đến 900 tỷ đồng và từ 10 triệu USD đến 400 triệu USD, được OceanBank trả lãi hơn 49,7 tỷ đồng và 595.283,41 USD.

 

    Theo chủ trương và chỉ đạo của Hà Văn Thắm, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị OceanBank về việc chi trả lãi ngoài tiền huy động vốn cho khách hàng gửi tiền trên toàn hệ thống OceanBank, trong thời gian từ năm 2013-2014, Nguyễn Minh Thu, nguyên Tổng Giám đốc OceanBank đã 5 lần nhận tiền từ tài khoản của các cá nhân tại Chi nhánh Vũng Tàu và Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh do Hội Sở OceanBank chuyển vào để chi tiền ngoài hợp đồng cho Từ Thành Nghĩa, Võ Quang Huy. Viện kiểm sát nhân dân tối cao xác định, với vai trò là lãnh đạo của Liên doanh Việt-Nga Vietsovpetro (VSP), trong năm 2013-2014, hai bị cáo Từ Thành Nghĩa và Võ Quang Huy đã quyết định việc gửi tiền của VSP vào Ngân hàng OceanBank, do đó đã được Nguyễn Minh Thu, nguyên Tổng Giám đốc OceanBank chi tiền ngoài hợp đồng (còn gọi là tiền chi chăm sóc khách hàng).

 

    Cụ thể, Võ Quang Huy đã nhận và chiếm đoạt 5,2 tỷ đồng và 130.000 USD; Từ Thành Nghĩa đã nhận và chiếm đoạt 1,5 tỷ đồng và 30.000 USD.

 

    Trên cơ sở đó, Viện kiểm sát cho rằng có đủ cơ sở xác định hành vi của hai bị cáo phạm vào tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 280 - Bộ luật hình sự năm 1999.

 

    Tuy nhiên căn cứ Nghị quyết 41/2017/QH14 ngày 20-6-2017 của Quốc hội về việc thi hành Bộ luật hình sự theo hướng có lợi cho các bị can, bị cáo, hành vi của hai bị cáo trong vụ án này bị khởi tố, truy tố theo Điều 355 - Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi năm 2017.