Ngày 26-6, Thanh tra Chính phủ ra thông báo công bố kết luận thanh tra về công tác quản lý Nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai tại khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP Hồ Chí Minh. 

 

    Khu đô thị mới Thủ Thiêm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch năm 1996 với quy mô 930 ha (khu đô thị mới 770 ha, Khu tái định cư 160 ha).

 

    Tại thời điểm thanh tra, UBND TP Hồ Chí Minh đã chỉ định một số nhà đầu tư để đầu tư xây dựng các dự án theo hình thức BT trong khu đô thị mới Thủ Thiêm. 

Khu đô thị mới Thủ Thiêm

    Trong đó, Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Đại Quang Minh (Cty Cổ phần Đại Quang Minh) làm chủ đầu tư các dự án (gồm: 04 tuyến đường chính, Cầu Thủ Thiêm 2). 

 

    Còn Cty Cổ phần Phát triển Hạ tầng kỹ thuật TP Hồ Chí Minh (CII) làm chủ đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Hạ tầng kỹ thuật Khu dân cư phía Bắc, hoàn thiện đường trục Bắc - Nam đoạn từ chân Cầu Thủ Thiêm 1 đến đường Mai Chí Thọ….

 

    Theo kết luận thanh tra, bên cạnh những kết quả đã đạt được, quá trình thực hiện đầu tư, xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm, UBND TP và các sở, ngành liên quan để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm.

 

    Liên quan đến vấn đề quy hoạch và công tác bồi thường, thu hồi đất, hỗ trợ, bố trí tái định cư, từ năm 2018, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận tại Thông báo số 1483/TB-TTCP.

 

    Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ còn phát hiện, các cơ quan chức năng liên quan của TP đã đề xuất và được Thường trực Thành ủy, UBND TP phê duyệt chi phí đầu tư bình quân cho 1m2 đất thương mại - dịch vụ - nhà ở là 26 triệu đồng/m2.

 

    Giá đất này chênh lệch giảm khoảng 50% so với đơn giá đã được các sở, ngành đề xuất ban đầu với lý do loại bớt một số chi phí cho các hạng mục công trình đã được phê duyệt quy hoạch có tổng giá trị là 17.042 tỷ đồng (gồm: Quảng trường trung tâm, công viên bờ sông Sài Gòn, Khu lâm viên sinh thái phía Nam, 06 trường công lập và 05 cây cầu nối từ Trung tâm TP qua khu đô thị mới Thủ Thiêm) là không đầy đủ và không đúng quy định. 

 

    Khi đề xuất phương án giá trên, các sở, ngành và UBND TP lại không tính lãi đối với khoản tiền được tạm ứng từ ngân sách Nhà nước, dẫn đến, tổng mức đầu tư đã xác định và phê duyệt là không đúng quy định. 

 

    Cũng theo kết luận thanh tra, toàn bộ quỹ đất trong khu đô thị mới Thủ Thiêm là 221,68 ha được tạo ra bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước, nhưng UBND TP đã sử dụng chủ yếu để thanh toán đối ứng cho các dự án BT được chỉ định nhà đầu tư, nhất là các dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho chính Khu đô thị mới Thủ Thiêm, không thông qua hình thức đấu thầu dự án hoặc giao đất có thu tiền sử dụng đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm các quy định về đấu thầu và quản lý sử dụng đất đai. 

 

    “UBND TP đã sử dụng đơn giá bằng chi phí đầu tư bình quân là 26 triệu đồng/m2 không đầy đủ, thiếu chính xác, không đúng quy định làm giá tối thiểu để tính tiền sử dụng đất thanh toán đối ứng cho các dự án BT, nhất là các dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho chính khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được chỉ định nhà đầu tư, hoặc giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá đất theo quy định. 

 

    Từ đó, các nhà đầu tư được hưởng lợi do chênh lệch giá đất lớn (chênh lệch địa tô) từ việc được đầu tư hạ tầng kỹ thuật chính theo hình thức hợp đồng BT”, Thanh tra Chính phủ kết luận.

 

    Ngoài ra, UBND TP đã ban hành Điều lệ quản lý xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm chưa đầy đủ, kịp thời; không thực hiện việc lập các dự án theo thứ tự ưu tiên và trình duyệt theo quy định theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chỉ lập, trình, duyệt dự án khi đã có nhà đầu tư tham gia mà không theo thứ tự ưu tiên, dẫn đến, việc đầu tư xây dựng các dự án thiếu đồng bộ, khó quản lý, có nơi buông lỏng quản lý việc đầu tư xây dựng, chậm triển khai đầu tư xây dựng...

 

    Theo Thanh tra Chính phủ, nguyên nhân và trách nhiệm chính đã để xảy ra các khuyết điểm, vi phạm trên là do lãnh đạo UBND TP không thực hiện đầy đủ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ như không lập các dự án theo thứ tự ưu tiên để trình duyệt theo quy định; theo đó, giao đất, cho thuê đất trước khi đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật chính khu đô thị mới Thủ Thiêm, chỉ định nhà đầu tư không đúng quy định….

 

    Trách nhiệm được xác định thuộc các sở, ngành như: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Ban Quản lý khu đô thị mới Thủ Thiêm.